مونونوکلئوز عفونی بیماری ویروسی است که بیشتر به علت ویروس اپشتین بار (Epstien Barr) اتفاق می‌افتد، البته ویروس سیتومگالو (Cytomegalo) نیز ممکن است سبب بروز این بیماری شود.این دو ویروس هر دو از خانواده هرپس‌ها بوده و بیشتر از طریق بزاق دهان منتقل می‌شوند به همین خاطر این بیماری به «بیماری بوسه» ملقب شده است.
این عفونت که گاهی «مونو» هم نامیده می‌شود از طریق قطرات کوچک عفونی پراکنده در هوا از طریق سرفه و عطسه هم انتقال پیدا می‌کند.در موارد کمتری به روش انتقال جنسی صورت می‌گیرد و در موارد نادری از راه ترانسفوزیون خون (تزریق خون به بیماران) هم سرایت می‌کند.
بیشتر کسانی که به بیماری مونوی عفونی مبتلا می‌شوند بین سنین 15 تا 25 سالگی هستند، اما بچه‌‌های کوچک هم ممکن است این بیماری را بگیرند. اعضایی از بدن که تحت تأثیر ویروس مونو قرار می‌گیرند، عبارتند از: غده‌های لنفاوی، گلو، غدد بزاقی، کبد، طحال و خون. این ویروس باعث می‌شود که شخص احساس خستگی و درد در تمام نقاط بدن داشته باشد، همچنین ممکن است اشتهای خود را از دست بدهد.
این بیماری عموما در مدت دو تا سه هفته بهبود می‌یابد اما ممکن است تا ۳ ماه طول بکشد تا بیمار انرژی طبیعی خود را به دست آورد. تماس با افراد مبتلا به مونونوکلئوز عفونی، استرس، بیماری‌هایی که مقاومت بدن را کاهش می‌دهند و خستگی یا کار زیاد از عوامل افزایش دهنده خطر به این بیماری است.
تشخیص و درمان
بعضی وقت‌ها علائم این بیماری جوری است که شاید فکر کنید مبتلا به آنفولانزا شده اید، چون علامت‌های مونوی عفونی خیلی شبیه آنفولانزا است. تنها راه مطمئن شدن از نوع بیماری این است که به پزشک مراجعه کنی، چون پزشک با معاینه کردن و انجام آزمایشات خونی تشخیص می‌دهد که آیا بیماری مونو دارید یا نه.

پزشک مى‌تواند با آزمایش مونواسپات (Monospot) که پادتن ویروس اپشتین‌بار را شناسائى مى‌کند بیمارى را تشخیص دهد.
• راه های درمان
- با مراجعه به پزشک و انجام آزمایشات لازم مثل آزمایش خون برای شمارش تعداد گلبول های سفید، می توان این بیماری را تشخیص داد.
- روش خاصی برای درمان این بیماری وجود ندارد.
- داروهای آنتی بیوتیک در درمان بیماری های ویروسی مثل مونونوکلئوز موثر نیستند.
- درمان بر اساس استراحت کردن و مصرف زیاد مایعات است.
• داروها
1- درمان عفونت ثانویه: گاهی اوقات گلودرد چرکی (استرپتوکوکی) همراه با گلودرد مونونوکلئوز وجود دارد. همچنین ممکن است دچار عفونت سینوس ها (سینوزیت) و یا عفونت لوزه ها شوید. در این صورت برای درمان این عفونت های باکتریایی، بایستی آنتی بیوتیک مصرف کنید.
حساسیت
2- حساسیت به برخی داروها: داروی آموکسی سیلین و سایر مشتقات پنی‌سیلین برای این بیماران تجویز نمی شود. در حقیقت برخی از افراد مبتلا به مونونوکلئوز با مصرف این داروها، دچار حساسیت پوستی می شوند. اما این بثورات پوستی لزوما به معنای حساسیت (آلرژی) به آنتی بیوتیک نیست.
در صورت نیاز از سایر انواع آنتی بیوتیک ها که کمتر باعث آلرژی پوستی می شوند، برای درمان عفونت در این بیماری استفاده می شود.
3- کورتون ها: برای کاهش برخی علائم این بیماری مثل ورم شدید گلو و لوزه ها، ممکن است پزشک یک داروی کورتونی مثل پردنیزون برای شما تجویز کند.
• درمان در خانه
علاوه بر استراحت کردن در بستر، عمل به توصیه های زیر در بهبود علائم بیماری موثر است:
1- نوشیدن زیاد آب و آب میوه: نوشیدن مایعات، تب و گلودرد را بهبود می دهد و از کم آبی بدن جلوگیری می کند.
بیشتر علائم بیماری مونونوکلئوز طی چند هفته بهتر می شوند، اما دو تا سه ماه طول می کشد تا کاملا احساس بهبودی و سلامتی کنید
2- مصرف داروهای مسکن: در صورت نیاز، استامینوفن یا بروفن بخورید. این داروها، ویروس بیماری را از بین نمی برند، بلکه فقط باعث کاهش درد و تب می شوند.
تذکر مهم: به کودکان و نوجوانان داروی آسپیرین ندهید، زیرا این دارو باعث بروز سندرم ری در این گروه سنی می شود. سندرم ری یک بیماری نادر، ولی کشنده در کودکان است.
3- آب نمک غرغره کنید. برای کاهش گلودرد، چند بار در روز آب نمک غرغره کنید. نصف قاشق مرباخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و غرغره نمایید.
• پیشگیری
- این بیماری از طریق بزاق دهان فرد بیمار به دیگران منتقل می شود.
- اگر بیمار هستید، برای جلوگیری از سرایت این بیماری، با کسی روبوسی نکنید، از ظروف (مثل قاشق و لیوان) و غذای کسی استفاده نکنید و ظروف خودتان را به کسی ندهید.
- ویروس این بیماری ممکن است چند ماه بعد از بیماری، در بزاق دهان شما باقی بماند.
- واکسنی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد.