پزشکیمشکلات بلع یا دیسفاژی، نوعی اختلال در بلع غذا محسوب می‌شود که فرد طی آن از نوعی ناتوانی در قورت دادن و بلع هر گونه غذا و نوشیدنی از دهان به سمت گلو و پایین‌تر به سمت مری و در نهایت به سمت معده خود رنج می‌برد.این مشکل ممکن است در هر نقطه از دهان، گلو، مری یا معده رخ دهد و مشکلات جدی را برای سلامت کودکان ایجاد کند.
• علائم مشکلات بلع
سفت شدن بدن کودک در طول غذاخوردن، امتناع کودک از نوشیدن و خوردن، طول کشیدن غذاخوردن کودک، مشکل در جویدن کودک، سرفه کودک در طی غذا خوردن، اشکال در هماهنگی تنفسی کودک با خوردن و نوشیدن، تف کردن غذا به بیرون و استفراغ‌های مکرر برای خارج کردن غذا، عفونت‌های تنفسی یا ذات الریه مکرر، عدم وزن گیری و رشد مناسب کودک.
• عوارض مشکلات بلع
تغذیه کم و نامناسب و یا کم شدن آب بدن، ذات‌الریه یا عفونت‌های مکرر دستگاه تنفسی فوقانی که ممکن است به بیماری ریوی مزمن منجر شود. خجالتی شدن کودک و منزوی شدن او و اینکه هرگز دوست ندارد در مقابل دیگران غذا بخورد.
• عوامل خطر مشکلات بلع
شکاف کام یا لب، مشکلات مربوط به دندان، بزرگ بودن زبان، بزرگ بودن لوزه، تومور یا وجود توده در گلو، فلج بودن تارهای صوتی، تاخیر رشد،بیماری‌هایی که اعصاب و ماهیچه‌ها را درگیر می‌کنند، مانند سکته، تومور، آسیب‌های عصبی، ضربه مغزی یا تحلیل عضلات که همگی این موارد می‌توانند سبب فلج شدن یا ضعف عملکرد زبان و یا عضلات گلو و مری شوند.وجود مشکلات رشد قبل از تولد نوزاد (دوران جنینی) در استخوان‌های جمجمه و ناهنجاری ساختار دهان و گلو (ناهنجاری‌های سر و صورت).
ناهنجاری‌های دستگاه گوارش پیش از تولد، مانند فیستول نای، حساسیت دهانی که در بعضی کودکان، تحریک تارهای صوتی که در بلندمدت تاثیرگذار خواهد بود. سوزش یا زخم مری یا تارهای صوتی توسط اسید معده در بیماری ریفلاکس (در بیماری ریفلاکس، اسید معده و محتویات آن به مری باز می‌گردند)، فشار اندام‌های دیگر بر مری مانند قلب، تیروئید، رگ‌های خونی یا گره‌های لنفاوی، وجود جسم خارجی در مری، مثلا ممکن است کودک جسمی مانند سکه را بلعیده باشد.
• علل مشکلات بلع
بلع شامل سه مرحله است و این سه مرحله، توسط اعصاب دستگاه گوارشی کنترل می‌شوند. مواردی که سبب بروز مشکلات بلع در کودکان می‌شود را باید در طی این سه مرحله یافت.
مرحله اول، مرحله آماده سازی دهانی: در این مرحله غذا با بزاق دهان مخلوط شده و جویده می‌شود. انجام این مرحله، ارادی است. سپس غذای آغشته شده با بزاق، توسط زبان به سمت انتهای دهان و گلو می‌رود.
مرحله دوم، مرحله حلقی: در این مرحله، با ورود غذا به مری، دریچه‌ای به نام اپی گلوت بسته می‌شود. با بسته شدن اپی گلوت، غذا به سمت نای (راه تنفسی) نمی‌رود تا سبب مشکلات تنفسی نشود.
مرحله سوم، مرحله مری: موادغذایی از طریق مری وارد معده می‌شوند. نیروی گرانش به این مرحله سرعت بیشتری می‌دهد. همچنین مری با انجام حرکات موج‌مانند، سبب باز شدن دریچه بین مری و معده می‌شود. با باز شدن این دریچه غذا وارد معده شده و شروع به هضم شدن می‌کند.
• راه‌های تشخیص مشکلات بلع
اگر با کودکی مواجه شدید که علائم بالا را داشت، با پزشک در میان بگذارید. پزشک متخصص همه علائم را بررسی می‌کند و تمام مشکلات احتمالی نظیر بیماری ریفلاکس، اختلالات متابولیک و مشکلات تغذیه‌ای را بررسی می‌کند و در صورت لزوم، آزمایش‌های ویژه‌ای را به منظور تشخیص بهتر خود تجویز می‌کند.آزمایش بلع باریوم که طی این آزمایش، وجود مشکل در هر یک از سه مرحله بلع غذا تشخیص داده می‌شود.
آندوسکوپی: لوله‌ای باریک مجهز به دوربین را وارد دهان کودک می‌کنند و تمام حرکات بلع و مشکلات مربوط به آن را از طریق نمایش روی صفحه مانیتور بررسی می‌کنند. پس از تشخیص قطعی، بر اساس محل جایگاه مشکل بلع، روش‌های درمانی توسط پزشک متخصص ارائه می‌شود.
- در دهان
به صورت مشکل در مکیدن، جویدن و یا حرکت غذا در دهان به سمت گلو ظهور پیدا می‌کند.
- در گلو
کودک به سختی غذا را از گلو پایین می‌دهد و یا مدت زمان زیادی برای این کار صرف می‌کند یا ممکن است طی این مرحله، غذا جلوی راه تنفسی کودک را بگیرد و مشکل ساز شود.
- در معده
مشکل در معده به صورت شل و سفت شدن معده یا باز و بسته شدن آن به‌وجود می‌آید.